Tục mâm cúng thôi nôi cho bé trai đã không còn quá xa lạ đối với các gia đình.Theo quan niệm xưa, lễ thôi nôi của bé sẽ được tổ chức đúng quy trình và đầy đủ sẽ giúp cho cuộc sống tương lai của bé trở nên giàu sang và hạnh phúc. Vì thế, các bậc cha mẹ cùng Teeny Bling tìm hiểu về các đồ lễ cần thiết và cách bày trí khi cúng để có thể tổ chức cho bé yêu có một buổi tiệc thôi nôi đầy đủ và trọn vẹn nhé.
Cúng thôi nôi cho con nghĩa là gì?
Cúng thôi nôi được biết đến là một phong tục cổ truyền có từ thời xa xưa. Đây là cột mốc đánh dấu sự phát triển của một em bé, để kỷ niệm một năm bé chào đời suôn sẻ. “ thôi nôi’’ được ví von rằng bé đã lớn và sẽ tạm biệt chiếc nôi để chuyển sang nằm giường.
Theo quan niệm dân gian, đứa trẻ được sinh ra là do 12 Tiên nương (12 Bà mụ) nặn ra. Mỗi người sẽ có một nhiệm vụ riêng trong việc nặn ra từng bộ phận của trẻ: mặt, mũi, chân, tay, miệng,… và đặc biệt sẽ quyết định giới tính của đứa trẻ ấy. Vì vậy khi em bé tròn 1 tuổi, ông bà cha mẹ sẽ tổ chức tiệc cúng để cảm tạ cho sự phù hộ độ trì của tổ tiên và 12 bà mụ đã dành cho bé trong suốt 12 tháng đầu đời của trẻ. Lễ cúng thôi nôi này còn có ý nghĩa để cha mẹ và những người thân cầu mong những điều may mắn, tốt đẹp nhất dành con cháu của mình ở cuộc sống sau này.
Hầu hết lễ cúng thôi nôi của bé trai thường được tính từ bé chào đời tính theo âm lịch của bé lùi xuống 2 ngày. Lễ sẽ thường được cúng vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối, tùy vào sự lựa chọn của mỗi gia đình.
Thôi nôi cho bé trai được chuẩn bị mâm lễ và cúng như thế nào
Tùy theo từng vùng miền mà có những cách tổ chức lễ thôi nôi khác nhau, nhưng bắt buộc phải có những mâm lễ mang nghi thức chung để mọi người cùng thực hiện.
Cúng thôi nôi cho bé trai thường sẽ phải có 3 mâm: mâm cúng Thần tài – thổ địa, mâm cúng ông Táo, mâm cúng 12 bà Mụ và 3 Đức ông. Trái cây, chè và xôi là 3 món đặc biệt không thể thiếu ở mâm cúng. Dưới đây là cách chuẩn bị mâm cỗ cúng thôi nôi cho bé trai đúng nghi thức và đầy đủ để phụ huynh chúng ta tham khảo khi thực hiện lễ cúng:
Mâm cỗ cúng Thần tài- Thổ địa và ông Táo đầy đủ nhất
- 3 mâm trái cây ngũ quả dành cho 3 ông Thần tài- Thổ địa và ông Táo
- 3 chén chè đậu xanh nấu đặc
- 3 đĩa xôi ( các loại xôi tượng trưng cho sự may mắn như: xôi gấc, xôi đỗ, xôi hạt sen, thông thường ông bà ta hay dùng xôi gấc )
- Bộ 3 tam sên gồm trứng, tôm, thịt (chuẩn bị đầy đủ và chỉn chu, tránh thiếu hụt)
- Đặc biệt cần có 3 ly nước, hoa, hương đốt và văn khấn
Chuẩn bị mâm cỗ cúng 12 bà Mụ và Đức ông đầy đủ
- 1 con gà cúng, đặt đầu ngẩng cao hướng về phía trước
- 1 đĩa trái cây (ưu tiên các loại trái ngọt và màu sắc tươi)
- 1 đĩa xôi lớn và 12 đĩa xôi nhỏ (không được thừa hoặc thiếu)
- 12 chén chè và 12 chén cháo (tương tự như xôi cũng tránh thiếu hoặc dư ra)
- Hương, hoa để thắp và Rượu trắng hoặc nước kèm theo
- 13 bộ tiền vàng (dùng để đốt tiền vàng)
- 13 miếng trầu đã têm
- Chuẩn bị thêm chén, đũa, muỗng đầy đủ. Để hoàn hảo hơn, bố mẹ có thể chuẩn bị 1 đôi đũa hoa. Vì dân gian truyền nhau rằng bà Mụ rất thích dùng loại đũa hoa này.
Bày mâm lễ và bài văn khấn thôi nôi cho bé trai phổ biến nhất
Nguyên tắc là “đông bình tây quả” là phong tục đã có từ rất lâu do ông bà ta quan niệm và để lại. Có nghĩa là bình hoa cúng sẽ được đặt hướng về phía đông của bàn thờ và các lễ vật hoa quả khác sẽ được sắp xếp ở phía Tây của bàn thờ. Lễ vật sẽ được bài trí theo mâm đặt ở các vị trí khác nhau. Khoảng cách các mâm lễ vật thường được đặt cách nhau 10cm ở phòng khách hoặc ngoài sân.
Tùy hình dạng của bàn cúng mà chúng ta có cách sắp xếp các lễ vật cho phù hợp nhất. Nếu là bàn tròn, ta có thể sắp xếp lễ vật một cách bắt mắt .Ví dụ như gà luộc, trầu cau v…v sẽ được đặt giữa bàn. Các lễ vật còn lại theo bộ 12 sẽ được sắp xếp xung quanh.
Ngoài ra còn có một cách sắp xếp khác đó là sắp xen kẽ để đẹp vừa mắt hơn. Nếu ta sử dụng bàn dài, ta có thể sắp xếp đồ cúng dọc theo chiều của bàn.
Bài cúng khấn thôi nôi là một thứ cần được chuẩn bị kỹ lưỡng. Thông thường, cúng thôi nôi cho con sẽ do ông nội ngoại ngoại của bé đọc bài khấn. Thế nên bài khấn chi tiết ông bà ta là người hiểu rõ nhất. Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể tham khảo qua mạng. Vì hiện nay các bài khấn chi tiết cũng có ở trên mạng Internet rất nhiều.
Chuẩn bị mâm cúng thôi nôi cho bé trai chọn nghề
Trong lễ thôi nôi còn có thêm một nghi thức chứa đựng nhiều ý nghĩa trong ngày thôi nôi đó chính là lễ chọn nghề. Đây là một trong những nghi thức đặc biệt và ý nghĩa bởi câu chuyện bên trong của nó. Theo ông bà xưa cho rằng, trong ngày cúng thôi nôi cho bé ,gia đình sẽ bày các lễ vật có ý nghĩa và phù hợp với giới tính của bé như: bút, kéo, tiền, vàng, thước, vv …vv để cho bé lựa chọn một cách ngẫu nhiên.
Cả nhà có thể dự đoán được nghề bé sẽ chọn sau này dựa vào đồ vật bé cầm lên đầu tiên trên tay. Đây chỉ là 1 phong tục mang niềm tin và cầu mong sự suôn sẻ cho bé. Vì thế, bố mẹ đừng nên quá áp đặt trẻ phải theo nghề mà bé chọn nhé.
Cúng thôi nôi cho bé trai là một trong những nghi lễ rất ý nghĩa rất lớn, đó là sự đánh dấu bước phát triển quan trọng đáng ghi nhớ đầu tiên của bé. Hy vọng với những thông tin mà Teeny Bling chia sẻ ở trên sẽ góp phần giúp các bậc phụ huynh có thêm kinh nghiệm trong ngày trọng đại của con mình nhé.
